Διότι έτσι λειτουργούν οι ομάδες. Eχουν κοινούς στόχους που απλά προσπαθούν να επιτύχουν

από την Ευαγγελία Ντέκα

Κατά την διάρκεια της συζήτησης στο μεταβρεφικό τμήμα Τίμοθυ για το τι θέλουμε να έχει ο σούπερ ήρωας της γης που φτιάχνουμε, ο Θησέας πρότεινε να έχει δυνάμεις από το μετρό που είναι κάτω από την γη. Έτσι, ξεκίνησε μια συζήτηση για το μετρό.

Tα παιδιά είπαν πως είναι γρήγορο, έχει εισιτήρια, έχουν πάει με τους γονείς τους. Συμφωνήσαμε να βάλουμε στον σούπερ ήρωα εισιτήρια ώστε να έχει την δύναμη που έχει το μετρό.

Για να συλλέξουμε εισιτήρια έπρεπε να επισκεφθούμε το μετρό. Μία ομάδα παιδιών πήγε στην Ντανιέλα της εξέφρασε το αίτημά μας και μετά από λίγες ημέρες βρεθήκαμε σε ένα σταθμό του μετρό.

Τα παιδιά στο μετρό ήταν πολύ συγκεντρωμένα στο στόχο, μίλησαν στους ανθρώπους, τους εξήγησαν τι θέλουμε και για ποιο λόγο και με πολύ ενθουσιασμό επιστρέψαμε στο σχολείο με το κουτάκι μας γεμάτο εισιτήρια.

Σε όλη την διαδρομή το μυαλό μας ήταν στους φίλους μας που είχαν μείνει στο σχολείο. Τα παιδιά στην επιστροφή συνεχώς έλεγαν :

-Οι φίλοι μας θα ξετρελαθούν όταν δουν πόσα πολλά εισιτήρια μαζέψαμε.

Διότι έτσι λειτουργούν οι ομάδες. Eχουν κοινούς στόχους που απλά προσπαθούν να επιτύχουν!

Βασιλόπιτα προ-προνηπίων 2017

Σε ένα σχολείο που μεταφέρει το παιχνίδι των παιδιών σε συνθήκες πραγματικής ζωής, το κόψιμο της βασιλόπιτας κάθε χρόνο είναι μια καταπληκτική ευκαιρία για συμμετοχή με ενθουσιασμό σε πολλές και διαφορετικές δραστηριότητες, σε όλα τα τμήματα.

Δείτε στο βίντεο το project “Βασιλόπιτα προ-προνηπίων 2017”!

(βίντεο από την Ειρήνη Λιθοξοπούλου & την Χρύσα Βαίτση)

Εισάγοντας την έννοια του θεάτρου στο βρεφικό τμήμα

από την Αναστασία Κουρούμπαλη

Σήμερα, στο βρεφικό τμήμα μας είπε καλημέρα ο βάτραχος, και για αυτό μετά ακούσαμε το τραγούδι του και παίξαμε και μαζί του!

Γίναμε βατραχάκια, μιλησαμε όπως ο βάτραχος και στο τέλος χορέψαμε μαζί του διασκεδάζοντας, πολύ!

Καταφέραμε όμως και να έλθουμε σε επαφή και με την τέχνη του θεάτρου, αλλά και να δουλεψουμε την κοινωνικότητα και την συναναστροφή ανάμεσα στα παιδιά.

Για μένα αυτό είναι εκπαίδευση…

από την Τζένη Διαμαντοπούλου

Με αφορμή την κουβέντα ενός φίλου που με προβλημάτισε ιδιαιτέρως…

«Ρε συ Τζένη όλο για τη δουλειά σου μιλάς. Αποφεύγεις να συμμετέχεις σε κοινωνικές ή πολιτικές κουβέντες και να παίρνεις θέση», μου είπε.

Αναρωτιέμαι λοιπόν αν επιλέγοντας κάποιος να κάνει αυτή τη δουλειά και βρίσκοντας τη δύναμη να έρθει αντιμέτωπος και να ακούσει ουσιαστικά και πραγματικά τα θέλω, τις ανάγκες και τις σκέψεις των παιδιών, δεν παίρνει αυτομάτως θέση κοινωνική και πολιτική απέναντι στα πράγματα και στην κατάσταση που επικρατεί σε αυτό τον κόσμο.

Είναι σπουδαίο να κάνεις ότι μπορείς με το δικό σου τρόπο για να νιώσουν και να βιώσουν τα παιδιά τι είναι ο σεβασμός προς τον εαυτό τους και κατ’ επέκταση προς τους άλλους, τι σημαίνει μοιράζομαι, συνεργάζομαι, διεκδικώ, μπορώ, θέλω, σκέφτομαι, νοιάζομαι, αισθάνομαι, εκφράζομαι, ονειρεύομαι, παίζω.

Και είναι μαγικό να βλέπεις όλα αυτά τα ρήματα να ζωντανεύουν στη ζωή τους μέρα με τη μέρα και να ξέρεις ότι παρόλο που μπορεί μετά από κάποια χρόνια τα μικρά αυτά πλάσματα να έχουν ξεχάσει το πρόσωπό σου, αυτό που δεν θα έχουν ξεχάσει σίγουρα είναι ότι θα ξέρουν τον τρόπο να μη φοβούνται να ζήσουν αυτό που τους συμβαίνει κάθε στιγμή. Να μην κρύβονται, να μην παραιτούνται. Να ξέρουν ότι μπορούν. Και να ξέρεις ότι έχεις βάλει και εσύ ένα λιθαράκι σε όλο αυτό….

Ένας από τους βασικούς λόγους λοιπόν που κάνω αυτό που κάνω είναι γιατί αυτός είναι ο τρόπος που επιλέγω να υπάρχω μέσα σε αυτό τον κόσμο. Με σεβασμό προς τον εαυτό μου και προς τους άλλους. Παίρνοντας θέση. Και ταυτόχρονα μαθαίνοντας συνεχώς… από τα παιδιά.

Breaking News: Εκλογές 2014 στην Dorothy Snot!

Ήλθε λοιπόν η χελώνα στο σχολείο μας, τα παιδιά της έφτιαξαν σπίτι για να μείνει, αλλά τότε αντιμετωπίσαμε άλλο πρόβλημα: κάθε τμήμα την φώναζε με άλλο όνομα!

Όταν τα παιδιά το παρατήρησαν, έγινε συμβούλιο σε κάθε τάξη σε κάθε τάξη. Για να λύσουν το πρόβλημα, τα παιδιά πρότειναν τις παρακάτω ιδέες:

1. να γίνει πόλεμος
2. να μην έχει η χελώνα όνομα
3. να κάνουμε εκλογές, όπως κάνουν και οι μεγάλοι αυτή την εποχή!

Εγινε λοιπόν ψηφοφορία σε κάθε τάξη και η πλειοψηφία των παιδιών αποφάσισε να κάνουμε εκλογές!

Μετά, έπρεπε να αποφασίσουμε ποια ονόματα θα ήταν υποψήφια. Κάθε όροφος πρότεινε και από ένα: Νικόλας, Πάτρικ & Σπάικ! (η χελώνα μας, όπως καταλαβαίνετε, είναι αγόρι!)

Ωραία αυτά, αλλά πως γίνονται οι εκλογές;

Αληθινοί εκλογικοί αντιπρόσωποι λοιπόν προθυμοποιήθηκαν να έλθουν στο σχολείο για να μας βοηθήσουν να κάνουμε την διαδικασία σωστά!

Πρώτα ήλθε η Αλια, μαμά του Λορέντζου και δικηγόρος (φυσικά!).

Αύριο περιμένουμε και την Χριστίνα, επίσης δικηγόρο & μαμά της Ερμιόνης, που θα επιβλέψει την εκλογική διαδικασία! Οι εκλογές μας πρέπει να διεξαχθούν δίκαια και με διαφάνεια…

H Αλια μας είπε, κατ’ αρχήν, ότι πρέπει να φτιάξουμε εκλογικούς καταλόγους…

Πρέπει επίσης να έχουμε και κάλπη, αλλά επειδή είναι η πρώτη φορά που κάνουμε εκλογές με αυτόν τον τρόπο, πρέπει να την φτιάξουμε μόνοι μας..

Πρέπει να φτιάξουμε και παραβάν…. (που μπορούμε να στηρίξουμε τι, και πόση δύναμη χρειάζεται για να στερεώσουμε το πόδι του παραβάν;)

Τα παιδιά του μεταβρεφικού έβαλαν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα στις ταυτότητες τους… θα τις χρειαστούν στις εκλογές, γιατί τα παιδιά του νηπιαγωγείου θα καταγράφουν τους ψηφοφόρους κατά την διαδικασία της εκλογής…

φτιάξαμε αφίσες για το πότε και γιατί θα γίνουν οι εκλογές και τις κολλήσαμε σε διάφορα σημεία του σχολείου…

Γράψαμε γιατι το όνομα που διαλέξαμε (π.χ. Σπαικ!) είναι το καλύτερο για εμάς….

(συνεχίζεται)

Να θεωρούμε κάθε “κακή” στιγμή του παιδιού ως ευκαιρία για επικοινωνία μαζί του

από την Ειρήνη Λιθοξοπούλου

“Η ουσία δεν είναι να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στην κακή συμπεριφορά του παιδιού. Είναι να του δείξουμε την αγάπη μας στις δύσκολες στιγμές του, να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα του, να το καταλάβουμε και να το βοηθήσουμε να βρει λύσεις στα προβλήματα που το απασχολούν” – John Gottman

Έτσι μπορούμε να οδηγήσουμε το παιδί μέσα από τον δύσκολο δρόμο των συναισθημάτων και να καλλιεργήσουμε την συναισθηματική του νοημοσύνη. Την νοημοσύνη την έχουμε απ ‘ όταν γεννιόμαστε, την συναισθηματική νοημοσύνη την μαθαίνουμε. Είναι ένα χάρισμα που αποκτάται και αναπτύσεται, καλλιεργώντας στο παιδί αυτοπεποίθηση. Με επιμονή, υπομονή, αποδοχή και πολύ αγάπη, που όλοι οι γονείς διαθέτουν.

Δεν αρκεί να παρέχουμε στο παιδί όλα τα υλικά αγαθά που χρειάζεται και
θέλει. Πιο σημαντικό είναι να καλύπτονται οι συνασθηματικές του ανάγκες. Αυτό που χρειάζεται είναι να του αφιερώνουμε χρόνο! Χρόνο για συζήτηση για τα δικά του και δικά μας συναισθήματα. Ενθάρυνση να τα εκφράζει, όποτε του δίνεται η ευκαιρία.

Τα παιδιά συνήθως δεν είναι σε θέση να εκφράσουν λεκτικά τα προβλήματα τους. Η απάντηση για το τι τους συμβαίνει κρύβεται στην συμπεριφορά τους. Πίσω από δυσκολίες στις σχέσεις, στον ύπνο, στη διατροφή, την επιθετικότητα, τα ψέματα, την προκλητική συμπεριφορά, ίσως κρύβεται η ανάγκη του για περισσότερη προσοχή και  φροντίδα. Αν ενα παιδί “κρύβει” ένα κομμάτι του εαυτού του, του λείπει αυτοπεποίθηση. Ας κατανοήσουμε τη συμπεριφορά του. Ας αναρωτηθούμε τι έχει αλλάξει, τι δεν του χαρίζουμε απλόχερα. Χρόνος, κατανόηση, αποδοχή, συνήθως κάπου εκεί κρύβεται η απάντηση.

Έχουμε την υποχρέωση να ενθαρύνουμε το παιδί σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας του. Να θεωρούμε κάθε “κακή” στιγμή του ως ευκαιρία για επικοινωνία, εκδήλωση και γνωριμία μ’ ένα συναίσθημα. Πρέπει να ακούμε ουσιαστικά τα παιδιά, να τα ενθαρύνουμε να εκφράζουν αυτό που αισθάνονται, να αναγνωρίζουμε το συναίσθημα και να το διατυπώνουμε με λόγο, ανάλογα με την ηλικία τους. Να τα βοηθάμε να κατανοήσουν και να κατανομάσουν το συναίσθημα τους και ταυτόχρονα να θέτουμε όρια ως προς την έκφρασή αυτών.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη την αγάπη, την αποδοχή και τα όρια από τους γονείς, πρώτα απ’ όλα, και από τους δασκάλους τους. Χρειάζεται να τους δείχνουμε την εκτίμηση και την προσοχή μας, να τα βοηθήσουμε να πιστέψουν στις δυνάμεις τους. Να τα αφήσουμε να κάνουν λάθη, να αναγνωρίζουμε κάθε προσπάθεια.

Να τους δίνουμε πληροφορίες για τη ζωή τους, τη ζωή μας, να γνωρίζουν το περιβάλλον τους, να είναι ενεργό κομμάτι μέσα σ’ αυτό. Στην νηπιακή ηλικία οι συμπεριφορές αλλάζουν με πολύ γρήγορο ρυθμό, ας σταθούμε δίπλα τους σε κάθε προσπάθεια να γνωρίσουν και να είναι σε θέση να ελέγχουν τα συναισθήματα τους!

Και όπως λέει και η συνάδελφος μου Χαριτίνη, “Ας δώσουμε στα παιδιά χώρο και χρόνο για να εκφραστούν και εμείς με τη σειρά μας να τα αφουγκραστούμε”.

Σεβασμός στη διαφορά – και στην διαφορετικότητα…

από την Ειρήνη Λιθοξοπούλου

Είναι βασανιστικό το φορτίο των παιδαγωγών, αυτών που αγαπάνε και σέβονται τη δουλειά τους, όταν αντιλαμβάνονται τη σημασία που έχει η ύπαρξη τους ανάμεσα στα παιδιά, ειδικά αυτά της προσχολικής ηλικίας.

Μια ερώτηση που πάντα μας απασχολεί, είναι: “Πως θα εξασφαλίσουμε ισότιμα την ενίσχυση των δυνατοτήτων όλων των παιδιών;” Και τονίζω το όλων, γιατί πολλές φορές μια ομάδα παιδιών προπορεύεται, περισσότερο ή λιγότερο, οι ίδιοι ή διαφορετικοί, τα αγόρια ή τα κορίτσια…

Και οι υπόλοιποι; Τι συμβαίνει μ’ αυτούς; Γιατί δε συμμετέχουν το ίδιο; Δεν μπορούν; Δεν αντέχουν; Δεν ξέρουν; Δεν είναι ικανοί;
Τίποτα από τα παραπάνω, σίγουρα τίποτα!

Ας το πάρω αλλιώς… Τι ακριβώς θέλουν τα παιδιά αυτά; Τι τους αρέσει; Ποιές είναι οι ανάγκες τους; Ποιές οι αδυναμίες τους; Τι μπορώ να κάνω ως παιδαγωγός για να τις καλύψω; Φοβούνται; Ντρέπονται; Μήπως απλά δεν έχουν διάθεση;

Λέξη κλειδί: Σεβασμός. Σεβασμός στη διαφορά – και στην διαφορετικότητα.

Στη διαφορά ανάμεσα στα παιδιά: παιδιά “δύσκολα” – “απόμακρα” -“ευρηματικά” – “προχωρημένα” – “λυπημένα” – “χαρούμενα”. Παιδιά με διαφορετικά χαρακτηριστικά, οικογένειες, αξίες, συνήθειες, ερεθίσματα, προτιμήσεις …

Παιδιά με διαφορετικό ρυθμό. Ναι, ο καθένας μας έχει τον ρυθμό του. Αυτόν πρέπει να εντοπίσουμε και να ακολουθήσουμε…

Πετυχημένες δράσεις; Οι δράσεις που αφορούν όλους! Η επιτυχία είναι να είναι Όλοι εκεί!

Ο δάσκαλος δεν είναι μηχανή που παράγει, ούτε τα παιδιά είναι προιόντα. Είναι διαφορετικοί ζωντανοί οργανισμοί που αλληλεπιδρούν. Είναι παραγωγοί και συνδημιουργοί στην παιδαγωγική διαδικασία με τις επιλογές, ιδέες, δυνατότητες και τα ενδιαφέροντα τους.

Μεγάλη η ευθύνη να είσαι εσύ που φροντίζεις να διατηρείς το ενδιαφέρον των παιδιών που εξελίσσονται με γρήγορο ρυθμό, δημιουργώντας τους συνεχώς νέες προκλήσεις – και παράλληλα να προσφέρεις τις ευκαιρίες που χρειάζονται
τα παιδιά με πιο αργό ρυθμό, ώστε να αναπτύξουν τις δυνατότητες τους.

Κοινός στόχος : Οι δυνατότητες να γίνουν ικανότητες. Για όλα τα διαφορετικά παιδιά. Με τρόπο ίδιο, αλλά και διαφορετικό!

Με παρεμβάσεις, όταν χρειάζεται, όπου χρειάζεται, με ενθαρύνσεις λιγότερο ή περισσότερο, με ώθηση, με παρότρυνση για συνεργασία, με αποτροπή για εγωκεντρισμό, με δουλειά, με οριοθέτηση, με κατανόηση, με διακριτικότητα… Με πολλούς τρόπους… Πάντα, μα πάντα όμως, με αγάπη, ειλικρίνεια και σεβασμό σε κάθε παιδί που μαγικά ανακαλύπτει τον κόσμο και αναπτύσεται μπροστά στα μάτια του.

Γιατί, οι νοητικές δεξιότητες διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και πρέπει να ανταποκρινόμαστε σε αυτή τη διαφορά. Πρέπει να στοχεύουμε λοιπόν στο να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη μας τα ενδιαφέροντα, το ρυθμό, και τις ανάγκες κάθε παιδιού, ώστε να αναπτυχθεί και να αντιληφθεί τις δυνατότητες του.

Ένα τέτοιο παιδαγωγικό πρόγραμμα δεν είναι ουτοπία, προϋποθέτει απλά ότι το παιδί τοποθετείται στο επίκεντρο και δίπλα του βρίσκονται οι  παιδαγωγοί και οι γονείς, με θέληση και συνεργατική διάθεση. Δίπλα – και όχι απέναντι στο παιδί. Δίπλα – και όχι απέναντι στο σχολείο ή στην οικογένεια….

Οφείλουμε

από την Ιφιγένεια Γρινιαράκη

——————————————

Στα σκαλιά καθρεπτίζεται  το φως πού μπαίνει μέσα από τα τζάμια. Η σκιά από τις κουρτίνες φέρνει μέσα στις αίθουσες τον ήχο τις πόλεις και όλη αυτήν την ανησυχία και την νοσταλγία των παιδιών. Οι φωνές τους αγκαλιάζουν και συνδυάζουν όμορφες εικόνες (π.χ. με τον μπαμπά μου έκανα ποδήλατο, με την μαμά μου πήγα σ ένα μουσείο) όπου τις μοιράζονται με τις δασκάλες τους.

Κλείνω τα μάτια μου και προσπαθώ να γευτώ την χαρά τους , ακολουθώ τα βήματα τους και ξαναδοκιμάζω να τους απαντήσω όλα αυτά τα γιατί; και τελικά το βλέμμα τους καθρεπτίζεται πάνω στον ήχο της φωνής μου, αυτές οι λέξεις που βγαίνουν από τα χείλια μας πού τα παιδιά τις πιο πολλές φορές τις αντιλαμβάνονται σαν μουσική σαν απλό ήχο, αλλά από τον τόνο της φωνής αντιλαμβάνονται την σιγουριά και την επιβράβευση τους.

Έτσι λειτουργούν, έτσι συνδυάζουν το παιχνίδι τους, την κίνηση τους, την ανεμελιά τους, την ανάμνηση της μυρωδιάς από την μαμά τούς, να προσπαθήσουν να συγκρίνουν μια μοναδική στιγμή αυτή της χαράς, της αγάπης και της μοναδικότητας που έχει το κάθε παιδί. Το κάθε παιδί έχει ένα χρώμα – και εμείς ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να τα γνωρίσουμε αυτά τα χρώματα και να τους δείξουμε πως μπορούν να τα συνδυάσουν και να τα παντρέψουν μεταξύ τους, για να γνωρίσουν τον εαυτό τους και για να μπορούν αργότερα να πάρουν τα ίδια το πινέλο και να ζωγραφίσουν την ζωή που τα εκφράζει και τα γοητεύει.

Χαμογελώ. Και παίρνω δύναμη….

της Τζένης Διαμαντοπούλου

———————————-

Πέμπτη, 23 Ιανουαρίου 2014
10.30 π.μ.

…. Ήρθε η ώρα να κατέβουμε στην αυλή. Κλείνουμε τα φώτα της τάξης, βάζουμε τα μπουφάν μας και κατεβαίνουμε τις σκάλες.

Στα τελευταία σκαλοπάτια πριν την αυλή ακούμε τον ήχο μιας κιθάρας… Βγαίνουμε. Σε έναν κύκλο η Ιφιγένεια με την κιθάρα της, η Αναστασία και τα παιδιά. Η Κωνσταντίνα, η Ελεάννα, η Φοίβη, ο Χρήστος, ο Μάθιου τραγουδούν   «Ήταν ένας γάιδαρος με μεγάλα αυτιά»…

Χωρίς καμία σκέψη η Ελισάβετ, ο Δημήτρης, η Αρτεμις, η Φοίβη, ο Φίλιππος, ο Διονύσης κάθονται γύρω από τη Ιφιγένεια. Και το ένα τραγούδι φέρνει το άλλο… Ήταν ένα μικρό καράβι, Βγαίνει η βαρκούλα, και ύστερα… Η Συννεφούλα, Τα παιδιά ζωγραφίζουν στο τοίχο, Ο Παλιάτσος. Τα παιδιά είναι εκεί. Ακούν με όλο τους το σώμα. Τραγουδούν με όλο τους το σώμα και ας μην ξέρουν τις λέξεις των τραγουδιών… χορεύουν!

Νιώθω αυτή τη στιγμή τόσο όμορφη… όπως τις φορές που συναντιέμαι με φίλους και καταλήγουμε να τραγουδάμε τα «δικά μας τραγούδια»… Και τότε συμβαίνει κάτι ακόμη πιο όμορφο. Η Φοίβη, σηκώνεται από τον κύκλο και πηγαίνει προς τον Κωνσταντίνο που όλη αυτή την ώρα έχει αποφασίσει να κάτσει πιο μακριά και να παρακολουθεί. Τον πιάνει από το χέρι και τον φέρνει κοντά μας. Κάθονται …ο ένας πλάι στον άλλο.

Χαμογελώ. Και παίρνω δύναμη….

Να παίρνουν το ρίσκο ή να τους δίνουμε την δυνατότητα;

Εδώ και λίγες μέρες γίνεται πολλή συζήτηση σε όλο τον κόσμο για τον τραγικό θάνατο του τρίχρονου κοριτσιού που πέθανε την πρώτη του ημέρα στο σχολείο, όταν με κάποιο τρόπο ένα σκοινί τυλίχτηκε γύρω από τον λαιμό του.

Πέρα από την βαθιά δραματική και ανθρώπινη διάσταση του θέματος, το παιδαγωγικό ερώτημα που ανακύπτει και διχάζει, είναι: ποιος βαθμός ¨κινδύνου” είναι τελικά αποδεκτός στην εκπαίδευση (και στην καθημερινότητα) των πολύ μικρών παιδιών; γνωρίζουμε πλέον καλά ότι ο υπερ-προστατευτισμός παράγει αδύναμα και άβουλα παιδιά, μήπως όμως και η υπερβολική εμπιστοσύνη στην δυνατότητα να διαχειριστούν μόνα την ζωή τους δεν μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε τετοια τραγικά αποτελέσματα;

Ανάμεσα σε όσα διάβασα, βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα την συζήτηση που μπορείτε να διαβάσετε και ‘σεις εδώ σχετικά με τον διαχωρισμό της έννοιας του “ρίσκου” από την έννοια της “δυνατότητας”. Ίσως τελικά η ακρίβεια στη έκφραση να είναι πιο σημαντικό ζήτημα απ’ ότι φανταζόμαστε…

Ολοι όσοι ασχολούμαστε με play-based education τονίζουμε την ανάγκη να αφήνουμε τα παιδιά να εξερευνούν από πολύ νωρίς, μόνα τους τον κόσμο και να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις. Αυτό όμως σημαίνει ότι μπορούμε να τα αφήνουμε να παίρνουν και τα δικά τους “ρίσκα”; Που και πότε πρέπει να επεμβαίνουμε;

Η λέξη ρίσκο εμπεριέχει την έννοια του σταθμισμένου κινδύνου. Αναλαμβάνουμε συνειδητά (ως ενήλικοι) να εκτελέσουμε κάτι επικίνδυνο, αφού προηγουμένως έχουμε σκεφτεί και ζυγίσει τον βαθμό αυτής της επικινδυνότητας. Και αφού φυσικά έχουμε αποδεχθεί και τις δυνητικές συνέπειες. Tα παιδιά όμως, μπορούν να το κάνουν αυτό με επιτυχία;

Εννοείται ότι δεν μπορούν, την στιγμη που η περιορισμένη εμπειρία ζωής δεν τους επιτρέπει να έχουν ένα μεγάλο εύρος παραστάσεων και γνώσεων. Οσο και αν το ένστικτο της αυτοσυντήρησης μπορεί να προειδοποιήσει ένα παιδί για την επικίνδυνη χρήση του σκοινιού, η φυσική περιέργεια και ο ενθουσιασμός του παιχνιδιού είναι πολύ εύκολο να οδηγήσουν την κατάσταση στα άκρα. Πως τότε όμως κορυφαίοι παιδαγωγοί λένε π.χ. ότι τα σκοινιά και τα ξύλα είναι τα πιο σημαντικά αντικείμενα στην προσχολική εκπαίδευση;

Η απάντηση σαφώς κρύβεται στην διαχείριση της λέξης “δυνατότητα” (chance). Nαι, φυσικά πρέπει να δώσουμε στα παιδιά την δυνατότητα να παίξουν με σκοινί. Φυσικά πρέπει να τα εμπιστευθούμε και να τα αφήσουμε να εξερευνήσουν τις δυνατότητες της πραγματικής ζωής. Οχι όμως ανεξέλεγκτα, την λάθος στιγμή και με τον λάθος τρόπο:

1. δεν αφήνεις ένα παιδί, την πρώτη μέρα στο σχολείο (!!) να παίζει 20 λεπτά, μόνο του, με ένα σκοινί. Δεν έχεις ακόμη γνωρίσει τον χαρακτήρα και τις δυνατότητες του, δεν έχει αναπτύξει σχέσεις με άλλα παιδιά οπότε νομοτελιακά θα απομονωθεί κάπου μόνο του. Ασε που, για να μπορέσει ένα παιδί να αγαπήσει το σχολείο και την εκπαιδευτική διαδικασία, είναι απαραίτητο η προσαρμογή στο πρώτο του σχολείο να γίνει αργά και σταδιακά – κάτι που σημαίνει ότι τις πρώτες ημέρες μένει στον χώρο λιγότερη ώρα και με παρόντες και τους γονείς, με κάποιον τρόπο…

2. αφήνεις (προτρέπεις μάλιστα) τα παιδιά να εμπλακούν με καταστάσεις και αντικείμενα της πραγματικής ζωής, αφού όμως πρώτα έχεις φροντίσει τα παιδιά να έχουν τα ίδια παραστάσεις για τις καταστάσεις και τα αντικείμενα. Παράδειγμα: τα παιδιά, στα πλαίσια ενός project, θα οργανώσουν π.χ. στο σχολείο το δικό τους super market, αφού όμως πρωτα επισκεφθούν ένα πραγματικό super market, κατανοήσουν βιωματικά τι είναι αυτο και πως δουλεύει και θελήσουν μετά να μεταφέρουν στον δικό τους μικρόκοσμο την εμπειρία που έζησαν – την θετική και όμορφη εμπειρία που έζησαν…

3. η (βιωματική) εκπαίδευση πρέπει να είναι μικρού μεγέθους. Η παρουσία κάθε παιδιού στο σχολείο, κάθε μέρα, είναι ένα ξεχωριστό γεγονός. Ετσι πρέπει να βιώνεται απ’ όλους, και κυρίως από το παιδί. Και αυτό φυσικά δεν επιτυγχάνεται δημιουργώντας ένα περιβάλλον (άψυχο και έμψυχο) στο οποίο ένα παιδί ωθείται να παίζει για ώρα μόνο του, αόρατο και απομονωμένο, και μάλιστα την πρώτη του ημέρα στο σχολείο…

Teacher Tom in Athens: the aftermath!

Η σκέψη να καλέσουμε τον Teacher Tom στην Ελλάδα γεννήθηκε μια μέρα πριν φύγουμε για διακοπές, τον περασμένο Αύγουστο. Χρόνια τον παρακολουθούμε, είχαμε γράψει άλλωστε πόσο πολύ μας εμπνέει, οπότε ήταν φυσιολογικά η πρώτη μας επιλογή!

Γιατί όμως να καλέσουμε στην Ελλάδα κάποιον ξένο δάσκαλο, θα σκεφθεί κάποιος. Εύλογη η απορία, εύλογη όμως και η απάντηση (για εμάς τουλάχιστο): γιατί μας αρέσει να γνωρίζουμε καινούρια πράγματα, καινούριες κουλτούρες και νέους ανθρώπους. Και τι πιο φυσιολογικό να θέλουμε να γνωρίσουμε κάποιον με τον οποίο, χρόνια τώρα, αισθανόμαστε πολύ κοντά σαν άνθρωποι και σαν παιδαγωγοί!

Η παρουσία του Tom στην Αθήνα για εμάς είχε τρεις στόχους:

1. Να περάσουμε καλά!

2. Φεύγοντας ο Tom, να αισθανθούμε όλοι, παιδιά, δάσκαλοι και γονείς, ότι είμαστε καταπληκτικοί!

3. Να έχουμε ανοίξει στα γερά ένα παράθυρο που θα μας επιτρέπει να κοιτάμε προς τα “ξάστερα του ουρανού”, που θα έλεγε και ο Παλαμάς. Έξω δηλαδή από την μίζερη εσωστρέφεια που κατατρώει την χώρα μας, μακριά, να βλέπουμε τι γίνεται στο παγκόσμιο δάσος και όχι στο σάπιο δέντρο, δίπλα μας.

Σκεφτείτε λίγο: σε κάθε δάσος μέσα υπάρχουν σάπια και άρρωστα δέντρα. Απο μακριά κοιτώντας όμως ένα δάσος, τι βλέπουμε? ένα πανέμορφο πράσινο τοπίο, που μας εμπνέει και μας ξεκουράζει. Όταν μπούμε μέσα σε αυτό υπάρχουν δέντρα πανέμορφα, υγιή, υπέροχα – υπάρχουν όμως και δέντρα άρρωστα, γέρικα, σπασμένα, γεμάτα κάμπιες και σκουλήκια. Γιατί λοιπόν στην χώρα μας να επιμένουμε πάντοτε να εστιάζουμε στα άρρωστα και γέρικα δέντρα που είναι δίπλα μας, να θέλουμε να συγκρινόμαστε διαρκώς με αυτά, και να μην επιθυμούμε να δούμε την μεγάλη εικόνα του δάσους, αυτή που θα μας εμπνεύσει να το επισκεφθούμε ξανά και ξανά και που θα μας κάνει να θέλουμε να γνωρίσουμε και άλλα δάση, πιο όμορφα, πιο μεγάλα και πιο μακριά από εμάς;    

Εμείς λοιπόν, επειδή θέλουμε πολλά δάση να γνωρίσουμε και να επισκεφθούμε, είπαμε να ξεκινήσουμε από το μακρινό Seattle. Και η εβδομάδα που πέρασε ο Tom κοντά μας, μας έμαθε ότι στο Seattle έχει δάση με πολλή ελευθερία, πολλή δημιουργία και πολύ σεβασμό στην ατομικότητα και στην διαφορετικότητα των ανθρώπων.

Δεν είναι σκοπός μας εδώ να γράψουμε λεπτομέρειες για τον (καλό μας φίλο πλέον) Teacher Tom και την επίσκεψη του, παιδαγωγικής ή άλλης φύσεως. Εχουν ήδη γράψει πολύ ωραία κομμάτια ο Τάσος, η Ασπα, η  Polyanna. Και ίσως και άλλοι που δεν τους πήραμε χαμπάρι.

Εμείς ένα πράγμα μόνο θέλουμε να πούμε για αυτόν, κάτι που μας είπε μία μαμά αφού τον συνάντησε: “Ξέρετε ποιο είναι το σπουδαίο με τον Tom; είναι που όταν τον γνωρίσεις θέλεις να γίνεις καλύτερος άνθρωπος!”

…και πιάνει ο Θησέας το Μινώταυρο….

«…από τα κέρατα και τον καταφέρνει», είπε χαρακτηριστικά ο κύριος Δημήτρης Μπεχράκης, μπαμπάς του μαθητή μας Θησέα (3,5 ετών)!

Μέσα στα πλαίσια του project «κάθε όνομα μια ιστορία» μας επισκέφτηκε ο μπαμπάς του Θησέα και αφηγήθηκαν, στην τάξη, μαζί, το μύθο του Μινώταυρου.
Ο τρόπος που παρουσίασαν, πατέρας και γιος, το μύθο ήταν εξαιρετικός! Άλλαζαν φωνές, έδειχναν με το σώμα τους κάθε σκηνή, έβαζαν χιουμοριστικά στοιχεία, κυρίως στις δύσκολες στιγμές του μύθου. Τα παιδιά και όλοι μας ενθουσιαστήκαμε.
«Έτσι κάνουμε και στο σπίτι, φοράμε κάτι πάνω μας και παίζουμε θέατρο την αγαπημένη μας ιστορία. Ο Θησέας κάποιες φορές θέλει να αλλάξει το τέλος και να θυμηθεί να βγάλει τα μαύρα πανιά για να μην πέσει ο Αιγαίας στη θάλασσα…», με πληροφόρησε ο κος Μπεχράκης. Και την ώρα που ο μπαμπάς μιλούσε σκεφτόμουν πόσο σημαντικό και γόνιμο είναι,, να ανταλλάσσουμε εμπειρίες και να μοιραζόμαστε την εκπαιδευτική διαδικασία με τους γονείς του σχολείου μας. Γιατί, αυτό το μοίρασμα μας βοηθάει να αντιλαμβανόμαστε νέους, διαφορετικούς δρόμους και τρόπους προσέγγισης εννοιών και θεμάτων.

Γιατί, όχι μόνο στην προσχολική, αλλά σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης υπάρχει ακριβώς αυτή η ανάγκη αλλαγής, ανανέωσης, ανασύνθεσης του τρόπου που οι εκπαιδευτικοί καταλαβαίνουμε και μεταδίδουμε τα πράγματα.
«…και μόλις βλέπει ο Αιγαίας τα μαύρα πανιά, πέφτει μέσα στο πέλαγος… πλατς», αλλά όπως συμφωνήσαμε με το μπαμπά του Θησέα στην επόμενη συνάντησή μας θ’ αλλάξουμε το τέλος και ο Θησέας θα θυμηθεί να βάλει τα λευκά πανιά.

yoga με την Νικολ στην αυλη μας

 

της Ευαγγελίας Ντέκα

παιδαγωγού, υπεύθυνης του μεταβρεφικού τμήματος της Dorothy Snot

_____________________________________________________________

Ο Γρηγορούλης και ο Ζαχαρούλης είναι δυο κούκλες κουκλοθεάτρου που βοηθάνε τα παιδιά στο μεταβρεφικό μας τμήμα (1,5 – 2,5 ετών) να μάθουν περισσότερα για την υγιεινή διατροφή.

Ο Γρηγορούλης, στην προσπάθεια του να βοηθήσει τον Ζαχαρούλη να χάσει κάποια κιλά, του μιλάει για την γυμναστική. Έτσι,η γυμναστική μπαίνει καθημερινά στην ζωή μας μέσα από τον Γρηγορούλη ο οποίος προσπαθεί να εκπαιδεύσει τον Ζαχαρούλη. Με αυτό τον τρόπο ασκούμαστε και ΄μεις και γνωρίζουμε τις διαφορετικές δυνατότητες του σώματός μας.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο καλούμε και την Νικόλ, την μαμά του Αγγελου, και κάνουμε yoga μαζί της στην αυλή. Και το απολαμβάνουμε!

Η γιορτή μας με την Μαρίζα

Την Πέμπτη 24 Μαϊου 2012 έγινε στο σχολείο της Dorothy Snot η μουσική γιορτή του προνηπιακού τμήματος με την Μαρίζα Κωχ και την ομάδα της (η σχολική περίοδος 2011-2012 ήταν η δεύτερη χρονιά κατά την οποία λειτούργησε στο σχολείο μας τμήμα του Εργαστηρίου Μουσικής της Μαρίζας για την τάξη των προνηπίων).

Από την γιορτή αυτή δείτε ένα μικρό απόσπασμα από το “Φουρφούρι”!

O ρόλος της αισθητικής παιδείας στην προσχολική αγωγή

 

της Διονυσίας Διακαναστάση

παιδαγωγού στο μεταβρεφικό τμήμα της Dorothy Snot

—————————————————————————————–

Καταρχήν καλησπέρα σας. Να συστηθώ: Ονομάζομαι Διονυσία Διακανασταση και από το Σεπτέμβρη του 2010 έρχομαι καθημερινά Ιπποκράτους 175 και Λασκάρεως. Γιατί; Γιατί εδώ καθημερινά  συναναστρέφομαι και με τους μικρούς μου φίλους! Μαθαίνουμε μαζί καινούρια πράγματα, εμπειρικά εξελισσόμαστε συνεχώς σε όλους τους τομείς. Επίσης ΑΓΑΠΙΟΜΑΣΤΕ ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ!

Από τη μικρή μου εμπειρία στην καθημερινή μου επαφή με τα παιδιά θα ήθελα να αναδείξω την αξία και το ρόλος της αισθητικής παιδείας στην προσχολική  αγωγή αλλά και τον σημαντικό ρόλο της παιδαγωγού η οποία καλείται να βοηθήσει το παιδί έτσι ώστε να προσεγγίσει βιωματικά τη γνώση μέσα από ένα γοητευτικό. Αισθητικό τρόπο διδασκαλίας ενεργοποιώντας το τρίπτυχο  ΜΥΑΛΟ – ΚΑΡΔΙΑ- ΧΕΡΙ. Η αυθεντικότητα  της ατομικής έκφρασης εγείρει τις αισθήσεις των παιδιών και τις κατευθύνει προς ένα σημείο, το ΩΡΑΙΟ. Αυτός άλλωστε είναι και ο ρόλος της αισθητικής παιδείας, μας μαθαίνει να νοούμε το ωραίο και μας κάνει άξιους να το δημιουργούμε.

Στην ηλικία των δύο ετών το μικρό παιδί  αφήνει ένα ίχνος επάνω στην κρέμα που έχει πέσει στα ρούχα του ή παίρνει τυχαία ένα φύλλο χαρτιού, το περιεργάζεται, μιλά, το δείχνει, το σχίζει και τότε… έχει δημιουργήσει ένα σχέδιο. Μπορεί να επαναλάβει αυτή την κίνηση κατά τρόπο ασυναίσθητο. Πώς μπορεί ο/η παιδαγωγός να συμβάλλει ώστε αυτή η κίνηση του παιδιού να γίνει συνειδητή, να έχει μια εξέλιξη, να γεννηθεί η επιθυμία της επανάληψης χωρίς να βλάψει τον αυθορμητισμό της δημιουργικής χειρονομίας;

Τα κέντρα προσχολικής αγωγής (παιδικοί σταθμοί-νηπιαγωγεία) είναι ο τόπος όπου το παιδί θα αποκτήσει εμπειρίες με την παρουσία του/της παιδαγωγού. Θα το ενθαρρύνουν στις αναζητήσεις του, θα το βοηθήσουν να συνειδητοποιήσει τις ενέργειές του, τα αποτελέσματα των ενεργειών τόσο από την πλευρά της έκφρασης αλλά και της γλωσσικής κατάκτησης.

Το παιδί ανακαλύπτει το ίδιο την ευχαρίστηση του να δημιουργεί αλλά πρέπει να κατανοήσει τα αποτελέσματα των σχέσεων που προκύπτουν ανάμεσα στα εργαλεία, τα υλικά, τα χρώματα, το υπόβαθρο, τη μορφή, το σχέδιο  που μπορεί και τυχαίνει να δημιουργηθεί.

Ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει σιγά σιγά να οδηγήσει το  παιδί έτσι ώστε οι ενέργειες του να είναι σκόπιμές και εμπρόθετες.  Υπάρχει ένας πολύ μεγάλος δρόμος ανάμεσα στις ενέργειες της ελεύθερης έκφρασης και της μεθοδευμένης. Η ελεύθερη έκφραση είναι ουσιαστική, θεμελιώδης, απαραίτητη, αλλά δεν μπορεί να σταθεί μόνη της. Πολύ γρήγορα εάν δεν εμπλουτισθεί καταντά μονότονη και έχει περιορισμένα όρια.

Το ενδιαφέρον των ειδικών για τις εικαστικές δραστηριότητες του παιδιού μπορεί να κινηθεί σε δύο άξονες

Α. Ποια είναι η θέση του μαθήματος της εικαστικής αγωγής στο σχολικό πρόγραμμα και ποια η σχέση του με τους υπόλοιπους τομείς?

Β. Ποια είναι η επίδραση της εκπαίδευσης στην αισθητική ανάπτυξη του παιδιού?

Η διδασκαλία  των εικαστικών δραστηριοτήτων προσπαθεί να κατακτήσει τους παρακάτω στόχου

• Να  μπορέσει ο/η εκπαιδευτικός να ανακαλύψει την ιδιαιτερότητα αυτού του μαθήματος. Τι είναι αυτό που πραγματικά ενδιαφέρει σε ένα πραγματικό «έργο τέχνης»;
• Πώς αναπτύσσεται ένας διάλογος ανάμεσα στο έργο και στην αισθητική εμπειρία;
• Η εξοικείωση του μαθητή με τα υλικά και τις τεχνικές τον οδηγεί στο να μάθει να είναι δημιουργικός και να αξιοποιεί τη γνώση αυτή και στους άλλους τομείς μάθησης;

Οι εικαστικές δραστηριότητες βρίσκουν πραγματικά το λόγο ύπαρξής τους μέσα από τη σύνδεσή τους με τους άλλους τομείς της καλλιτεχνικής και της  γενικής εκπαίδευσης.