Θυμάμαι παλιά διάβαζα συχνά την φράση “bon pour l’ Orient”. Οταν π.χ. η Citroen ειχε βάλει στην BX εναν κινητηρα 1100 cc ώστε το αυτοκινητο να μην είναι πολύ ακριβό σε χωρες με ληστρική φορολογία, όπως η Ελλάδα, θυμάμαι οτι αυτος ακριβώς ηταν ο τίτλος των 4Τ: «Καλό για την Ανατολή».
Το αυτοκίνητο βεβαια με αυτό το μοτέρ ήταν αργό και επικίνδυνο – ήταν όμως ο μονος τρόπος ώστε ένας Ελληνας μικρομεσαίος να μπορέσει να το αγοράσει. «Εντάξει, δεν είστε ίσα κι όμοια με τους προηγμενους λαούς της Δυσης, μην έχετε και πολλές απαιτήσεις». Aυτό ήταν το μήνυμα κάθε τέτοιας κίνησης.
Φοβάμαι πως σε μερικά πράγματα έχουμε ακόμη μείνει εκεί. Και η προσχολική εκπαίδευση, αυτή που στην Ελλάδα παρέχεται απο τους “παιδικούς σταθμούς” (τραγική λέξη, δεν συμφωνείτε?) είναι ένα από αυτά.
Οχι ότι δεν υπάρχουν και στην χωρα μας καλά σχολεία για πολύ μικρά παιδια. Εξαιρετικά σχολεία υπάρχουν και όλο ξεφυτρώνουν και περισσότερα. Αλλά, στο μας συλλογικο ασυνείδητο δυστυχώς επικρατεί εν πολλοίς η αντίληψη “έλα μωρέ, παιδάκια είναι”….
Δεν είναι όμως έτσι και όσοι ασχολούμαστε σοβαρά με την προσχολική εκπαίδευση το ξερουμε πολύ καλά. Διότι ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα του παιδιού πλάθονται έως τα 6-7 χρόνια. Μετά έρχεται το cognitive stage.
Αν λοιπόν θέλουμε ένα παιδί να δυναμώσει, να ανεξαρτητοποιηθεί, να αυτονομηθεί, να πιστέψει στον εαυτό του και να μαθει να παίρνει από νωρίς την ζωή στα χέρια του με ενθουσιασμό, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το να του δώσουμε μια κορυφαίου επιπέδου προσχολική εκπαίδευση. Και αυτή δεν μπορεί να την προσφέρει κανένας «σταθμός».
Στην Dorothy Snot απολαμβάνουμε την σπάνια τύχη να έχουμε «χτίσει» ένα σχολείο, όχι για να καλύψουμε κάποια αναγκη επαγγελματικής αποκατάστασης αλλά για να υλοποιήσουμε το όραμα που είχε στο κεφάλη της η Ντανιέλα όταν η κόρη της Νεφέλη ήταν δύο ετών: να φτιάξει για αυτήν το σχολείο των ονείρων της.
Από την πρώτη μέρα, η Dorothy Snot ξεκίνησε να στήνεται επάνω στην εξής λογική: για να ειναι ένα καλό σχολείο για την Ελλάδα, θα πρέπει πρωτα απ’ όλα να ειναι ένα καλό σχολειο για το Λονδίνο, για την Νεα Υόρκη, για οπουδήποτε.
Ουτε εύκολη ούτε γραμμική ήταν αυτη η διαδρομή. Καλώς ή κακώς όμως, κάπου μας οδήγησε: στο σημειο, μετα από δεκα ακριβώς χρόνια λειτουργίας, το σχολειο μας να μπορεί να φέρει στην Ελλάδα κάποιους από τους σπαουδαιότερους ανθρώπους της εποχής στον δικό μας πολύ εξειδικευμένο χώρο του play-based early education, της εκπαίδευσης δηλαδή για πολύ μικρά παιδιά που βασίζεται στο ακηδεμόνευτο παιχνίδι.
Και μπορούμε και το κάνουμε, διότι η κοινότητα αυτή μας αναγνωρίζει ώς ένα κορυφαίο σχολείο on-a-world-class-basis. Oχι ένα σχολειο «bon pour l’ Orient”….
Διαβάστε λοιπόν ποιους θα φέρουμε ως keynote speakers στο μεγάλο συνέδριο “Play on Early Education” που διοργανώνουμε τον έρχομενο Απρίλιο, στην Αθήνα:
Κατ’ αρχήν τον καλό φίλο και προσωπικό μου μέντορα Tom Hobson, αυτόν που όλος ο πλανητης τον ξέρει ως Teacher Tom και που καθε χρόνο δίνει ομιλίες σε ολόκληρο τον κόσμο από Αυστραλία έως Ισλανδία.
Εχουμε την χαρά να λέμε ότι είμαστε οι πρώτοι που καλέσαμε τον Tom για να μιλήσει, εκτός US, το 2013. Και ξεκίνησε έτσι για αυτόν μια καριέρα ομιλητή που τον έχει κάνει ένα από τα δυνατότερα brands διεθνώς στον χώρο του play-based learning. Δεν χρειάζεται να πω περισσότερα για τον Tom, αφενός διότι το ελληνικό του fan club ειναι πολύ ισχυρό και πολύ μεγάλο και αφετέρου διότι αυτή θα είναι η τρίτη του ελληνική επίσκεψη – και οπωσδήποτε όχι η τελευταία. Εχουμε πολλά να κανουμε μαζι the years to come, αρκεί να είμαστε καλά.
Σιγουρα από την άλλη, η πιο εμβληματική μορφή απ’ όλους τους keynote speakers ειναι ο σπουδαίος Peter Gray. Καθηγητής ψυχολογίας στην Βοστωνη, συγγραφέας του iconic book “Free to Learn” και σίγουρα ο μεγαλύτερος εν ζωή ακαδημαϊκος υπέρμαχος της ελευθερίας στην εκπαίδευση και των εναλλακτικων προσεγγίσεων αυτής. Καθε του ομιλία και κάθε του κείμενο ξεσηκώνει κύμματα ενθουσιασμού ανάμεσα στους ομοϊδεατες του (και επίσης κύμματα διαφωνίας ανάμεσα σε όσους πιστεύουν στην αξία της μετρήσιμης ακαδημαϊκης εκπαίδευσης, αυτής που βασίζεται στα big data και στην ποσοτική μέτρηση των επιδόσεων).
Θεωρω πολύ μεγάλη τιμή την αποδοχή από τον Peter της πρότασης να έλθει και να μιλήσει στο συνεδριο μας, ιδίως μάλιστα την στιγμή που γνωρίζω ότι τις ίδες ημερομηνίες είχε πρόσκληση για να πάει στο Dallas. Αλλα thankfully προτιμησε να μπει στο αεροπλάνο για 10+10 ώρες και να πεταξει μεχρι την Αθηνα για τρεις ημέρες!
H Suzanne Axelsson που θα μας έλθει από την Στοκχόλμη είναι μια από τις πιο γνωστές reggio παιδαγωγούς της εποχής μας. Το blog της Interaction Imagination εχει πολύ μεγάλη επιροή και το Ιnternational Fairy Tea Party Day που διοργανωνει κάθε Σεπτέμβριο εμπλέκει εκατοντάδες σχολεια από ολόκληρο τον κόσμο.
Με την Suzanne έχουμε εδω και αρκετά χρόνια τακτική επικοινωνία και ανταλλάσουμε ιδέες και απόψεις. Εχουμε πολύ κοινό τρόπο προσέγγισης της εκπαίδευσης και είναι επίσης ένα άτομο που σκοπεύουμε στο μέλλον να κάνουμε πολλά πράγματα, μαζί. Η Suzanne θα μείνει αρκετες μέρες στην Ελλάδα τον ερχόμενο Απρίλιο και θα οργανωσουμε αρκετά πράγματα, on the side του συνεδριου.
Ο Τakaharu Tezuka απολαμβάνει το εξης προνόμιο: κάθε google search γυρω από το όνομα του βγάζει την φράση «Τhe best kindergarten in the world”, τίτλος που του έχει “απονεμηθεί” απο το TED! Aιτία φυσικά η σχετική ομιλία του το 2014 αναφορικα με το φοβερό σχολείο που έχει σχεδιασει στο Τόκυο και το οποίο θεωρείται παγκόσμιο σημείο αναφοράς στην σχεδίαση ενός αστικού εκπαιδευτικού χώρου που όμως σέβεται το δικαίωμα των παιδιών να παίζουν ελεύθερα και ακηδεμόνευτα, σε φυσικό περιβάλλον.
Ο Takaharu θα μας εξηγησει την φιλοσοφία του πίσω από την σχεδίαση ενός τέτοιου χώρου και θα μας πει ιστορίες ελευθερίας και καινοτομίας. Τρομερά σπουδαίο και τιμητικό θεωρω προσωπικά το γεγονός ότι ο Takaharu το πάλεψε πολύ για να βρει τον χρόνο να έλθει και να μιλήσει, γνωριζοντας ταυτόχρονα ότι το κόστος που μπορούμε να του καλύψουμε αντιστοιχεί σε ένα μικρό ποσοστό των εξόδων που θα κάνει.
Αφησα για το τέλος τον φίλο μου Meynell Walter. O Μeynell ειναι ένας από τους κορυφαίους playworkers της εποχής μας, no doubt about it. Eίναι επίσης ένα ζωντανό who-is-who στον χώρο του play έχοντας συνεργαστει πρακτικά με τους πάντες, παντού. Ο Μeynell τέλος, από το 2014 που τον γνωρισα, ειναι ο προσωπικός μου proof editor σε οτιδηποτε καινούριο θέλω να κάνω στο σχολειο. Και είναι πολύτιμη η συνεισφορά του και στην διοργάνωση του συνεδρίου αυτού, για την οποία του είμαι ευγνωμων!
Είναι πολύ αστείος ο τρόπος που γνώρισα τον Meynell. Ηταν το 2014 και ήμουν στο συνέδριο του International Play Association στην Κωνσταντινούπολη, όπου παρουσίαζα το σχολείο μας και τον τρόπο που δουλεύουμε. Μετά το τέλος της παρουσίασης μου, ο Meynell (μέγας υπέρμαχος και αυτός του home schooling) ήλθε και μου είπε: «This is bullshit, you just can’t get real play into a school”.
Mε αυτον το πολυ ευγενικό και intriguing τρόπο, ξεκινησε μια φιλία! Διοτι τον προ(σ)κάλεσα να έλθει να δει το σχολειο μας απο μέσα. Και ήλθε! Και μετά ξαναήλθε και ξαναήλθε – και σήμερα έχω την τιμή να τον αποκαλώ φίλο και σπουδαίο συνεργάτη! Και έχω την δυνατότητα, όποτε μου έλθει μια καινούρια πετριά στο κεφάλι, να του στέλνω ενα email και να του λεω, πχ “Hey, Ι’m a little bored, what about to organize a top class conference in Athens?”
Διότι, όπως λέει και ο ίδιος: “You never know the answer, unless you ask”…
Οσοι καταφερατε να φτασετε διαβαζοντας έως εδώ (πράγμα για το οποίο σας θαυμάζω και σας ευχαριστώ!) καταλάβατε σίγουρα ένα πραγμα: ότι αποδείχθηκε μάλλον εύκολο να ξεκινήσουμε την διοργάνωση στην Ελλάδα ενός γεγονότος που κάλλιστα μπορεί να αποκληθεί το Champions League του play-based education (διότι, πέρα από τους 5 keynote speakers, θα έχουμε και presenters απο την Βρετανια, την Νορβηγια, την Βουλγαρια, την Αυστραλια, την Παλαιστίνη, την Κύπρο, την Ελλάδα φυσικά, κλπ. κλπ.)
Μην κολλάτε (μην κολλάμε) λοιπόν μόνο στις ιστορίες ότι η Ελλάδα είναι μια χρεωκοπημένη χωρα, ότι δεν έχουμε ξεπεράσει την κρίση, και όλα τα σχετικά. Η Ελλάδα της κρίσης είναι φυσικά υπαρκτή. Μέσα της όμως υπάρχει και μια άλλη χώρα που έχει πολλούς και σπουδαίους εκπροσώπους, σε όλα τα fields. Μια χώρα που δεν κάνει φασαρία, που δεν χάνει τον χρόνο της βγαίνοντας στα κανάλια και πηγαίνοντας σε διαδηλώσεις – αλλά που δουλεύει, υλοποιώντας οράματα και βάζοντας πραγματική αξία στο κοινωνικό σύνολο. Και που μπορεί να σταθεί επάξια στο Champions League και όχι μόνο στα μικρά τοπικά πρωταθλήματα, τα “bon pour l’ Orient”.
Ραντεβου τον Απρίλιο του 2019.….
Ι.Κ. Γιαννούδης